Kiedy miasto może żądać zwrotu bonifikaty na mieszkanie?

publikacja: 2016-07-18, sekcja: prawo cywilne

Kwestie dotyczące wykupu nieruchomości z bonifikatą stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego przez osoby fizyczne ( osoby prawne, jednostki organizacyjne) uregulowane zostały zasadniczo w ustawie o gospodarce nieruchomościami. Ustawa ta odnosi się również do sytuacji warunkujących możliwość żądania zwrotu bonifikaty przez organ który ją udzielił.

Na wstępie należy wskazać, że bonifikata udzielana jest od ceny nabycia danej nieruchomości, podczas sprzedaży nieruchomości nabywcy przez organ np. gminę W tym miejscu wato wymienić, kilka sytuacji w których możliwe jest udzielnie bonifikaty. Organ może udzielić bonifikaty od ceny wynoszącej nie mniej niż jej wartość, jeżeli nieruchomość jest sprzedawana na:

na cele mieszkaniowe, na realizację urządzeń infrastruktury technicznej oraz innych celów publicznych;
osobom fizycznym i osobom prawnym, które prowadzą działalność charytatywną, opiekuńczą, kulturalną, leczniczą, oświatową, naukową, badawczo-rozwojową, wychowawczą, sportową lub turystyczną, na cele niezwiązane z działalnością zarobkową, a także organizacjom pożytku publicznego na cel prowadzonej działalności pożytku publicznego;
stowarzyszeniom ogrodowym;
poprzedniemu właścicielowi lub jego spadkobiercy, jeżeli nieruchomość została od niego przejęta przed dniem 5 grudnia 1990 r.;
na rzecz Skarbu Państwa albo na rzecz jednostki samorządu terytorialnego;
kościołom i związkom wyznaniowym, mającym uregulowane stosunki z państwem, na cele działalności sakralnej;
jako lokal mieszkalny.

Zasada zwrotu bonifikaty

W ustawie możemy znaleźć ogólną zasadę, zgodnie z którą organ udzielający bonifikaty może zażądać do nabywcy nieruchomości o zwrotu bonifikaty oraz wyjątki od tej zasady. Po pierwsze należy wskazać, że, w sytuacji gdy nabywca nieruchomości:

zbył nieruchomość
lub wykorzystał ją na inne cele niż cele uzasadniające udzielenie bonifikaty,

przed upływem 10 lat, a w przypadku nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny przed upływem 5 lat, licząc od dnia nabycia, jest zobowiązany do zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji.

Wyjątki od obowiązku zwrotu

Ustawa przepisuje wyjątki od wyżej wskazanej reguły. Na potrzebny niniejszego artykułu wskazać należy kilka z nich. Obowiązku zwrotu bonifikaty nie stosuje się jeżeli nieruchomość została zbyta na rzecz osoby bliskiej. Ponadto, reguła ta nie ma również zastosowania w razie zamiany lokalu mieszkalnego na inny lokal mieszkalny będący przedmiotem prawa własności lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, albo nieruchomość przeznaczoną lub wykorzystywaną na cele mieszkaniowe będącą przedmiotem prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego. Ustawodawca wskazał również, że nabywca nie ma obowiązku zwrotu bonifikaty, jeżeli sprzedał lokal mieszkalny, a środki uzyskane z jego sprzedaży wykorzystane zostały w ciągu 12 miesięcy na nabycie innego lokalu mieszkalnego będącego przedmiotem prawa własności lub przedmiotem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, albo nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystywanej na cele mieszkaniowe będącej przedmiotem prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego. W tych dwóch ostatnich przypadkach tj. zamiany mieszkania lub sprzedaży lokalu, jeżeli nie zostały wykorzystane wszystkie uzyskane środki, obowiązek zwrotu dotyczy kwoty odpowiadającej części bonifikaty niewykorzystanej na nabycie lub zamianę, po jej waloryzacji.

Zasadne wydaje się w tym miejscu powołanie orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 18 grudnia 2014 r. wydanego w sprawie I ACa609/14, w którym stwierdzono, że „Uzyskana przez pozwaną bonifikata, ma charakter przywileju i nie stanowi środków, które należne są jej bezwarunkowo. Jeżeli zatem ustawodawca zakazał dalszej odsprzedaży lokalu nabytego z bonifikatą, w okresie karencji, pod groźbą możliwego zwrotu upustu, to usprawiedliwienie dla złamania tego zakazu, musi mieć silnie osadzone podstawy, tak w zasadach współżycia społecznego jak i społeczno-gospodarczym przeznaczeniu prawa.”

-----
Zapraszamy do przeczytania innych artykułów z sekcji prawo cywilne oraz kontaktu z naszymi prawnikami.
Kancelaria świadczy także porady prawne przez Internet, zapraszamy do wypełnienia bezpłatnego formularza wyceny usługi.