Kiedy członek zarządu spółki nie odpowiada za jej długi?

publikacja: 2016-05-17, sekcja: prawo gospodarcze

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, członkowie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania, w przypadku gdy egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna. Należy stwierdzić że regulacje te, dotyczą odpowiedzialności członków zarządu wobec osób trzecich, w razie spełnienia się określonej przesłanki – tj. egzekucja przeprowadzona przez wierzycieli spółki przeciwko niej, co do całego majątku, okaże się bezskuteczna  .

Dodać trzeba, że wierzyciele mają uprawnienie do dochodzenia odpowiedzialności za zobowiązania spółki wobec członka zarządu z całego jego osobistego majątku, bez ograniczenia, dlatego zwrócić uwagę należy na okoliczności, w jakich możliwe jest uwolnienie się od odpowiedzialności, szczególnie z uwagi na zmianę przepisów w tej materii od 1 stycznia 2016 r.  W konkretnie wskazanych okolicznościach od odpowiedzialności za zobowiązania spółki członkowie zarządu mogą się uwolnić, jednak aby było to możliwe muszą spełnić odpowiednie warunki uregulowane w art. 299 Kodeksu spółek handlowych.

W tym miejscu należy zaznaczyć że od 1 stycznia 2016 r. dodany został art. 2991 KSH-na jego podstawie, likwidatorzy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, z wyjątkiem likwidatorów spółki ustanowionych przez sąd, ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki na tych samych zasadach co członkowie zarządu.

Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa powyżej, jeżeli wykaże, że:

  • we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości ,
  • lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu,
  • albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy,
  • albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.

Należy również dodać, że członkowie zarządu nie ponoszą odpowiedzialności za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w czasie, gdy prowadzona jest egzekucja przez zarząd przymusowy albo przez sprzedaż przedsiębiorstwa, na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, jeżeli obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości powstał w czasie prowadzenia egzekucji.

Orzecznictwo

„Wniosek o ogłoszenie upadłości może być uznany za zgłoszony we właściwym czasie, gdy wykazane zostało, że zgłaszając go zarząd (członek zarządu) uczynił ze swej strony wszystko, by nie dopuścić do zniweczenia celu postępowania upadłościowego poprzez stworzenie sytuacji, w której niektórzy wierzyciele są zaspokajani kosztem innych. Z obowiązku tego nie zwalnia sama w sobie okoliczność, że przesłanki zgłoszenia wniosku o upadłość powstały przed objęciem przez daną osobę funkcji członka zarządu.

Członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki dopiero wówczas, gdy wykaże, iż nie ponosi winy, również nieumyślnej” (wyr. NSA w Warszawie z 22.11.2006 r., I FSK 189/06 POP 2007, Nr 3).

„Jeśli skład zarządu spółki zmieniał się, to odpowiedzialność na zasadach określonych w art. 298 KH (a także obecnie na podstawie art. 299 KSH) ponoszą osoby będące członkami zarządu w czasie istnienia zobowiązania spółki, którego egzekucja przeciwko tej spółce okazała się później bezskuteczna”(wyr. SN z 31.1.2007 r., II CSK 381/06, niepubl.).

„Z art. 299 KSH wynika, że w sprawie opartej na tym przepisie wierzyciel powinien tylko wykazać bezskuteczność egzekucji przeciwko zadłużonej spółce i wskazać członka (członków) zarządu tej spółki, który na podstawie tego przepisu powinien ponieść odpowiedzialność osobistą i solidarną z innym członkiem zarządu. Jeżeli pozwany członek zarządu chce uwolnić się od odpowiedzialności, to powinien na podstawie art. 299 § 2 KSH i art. 6 KC udowodnić jedną ze wskazanych okoliczności egzoneracyjnych. W rękach pozwanego jest zatem obowiązek udowodnienia faktów, z których chce wywieść korzystne dla siebie skutki prawne” (wyrok SN  z dnia 8 kwietnia 2011 r. II CSK 451/10).

-----
Zapraszamy do przeczytania innych artykułów z sekcji prawo gospodarcze oraz kontaktu z naszymi prawnikami.
Kancelaria świadczy także porady prawne przez Internet, zapraszamy do wypełnienia bezpłatnego formularza wyceny usługi.