Jak zostać zwolnionym od kosztów sądowych ?

publikacja: 2015-02-25, sekcja: prawo cywilne

Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wskazuje przypadki w jakich osoba fizyczna i osoba prawna mogą ubiegać się o zwolnienie od ponoszenia kosztów sądowych w całości lub części.

Kto może zostać zwolniony od kosztów sądowych i w jakich przypadkach?

Zwolnić od kosztów sądowych można osobę fizyczną albo osobę prawną. W zależności od tego, która z nich wnosi o powyższe, inne będą przesłanki do przyznania tego uprawnienia.

Jeżeli o zwolnienie od kosztów sądowych wnosi osoba fizyczna musi ona założyć oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Warto wskazać, iż o tym czy zostanie udzielone zwolnienie od kosztów sądowych decyduje nie tylko wysokość zarobków i potrzeby rodziny, ale także stan majątkowy wnioskodawcy.

W przypadku gdy o zwolnienie od kosztów wnosi osoba prawna winna ona wykazać w złożonym wniosku, iż nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie.

Warto w tym miejscu przytoczyć tezę orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2014 r., V CZ 6/14 zgodnie z którą „Koszty sądowe stanowią obciążenie, które powinno zostać pokryte przez strony z posiadanych środków, pomoc bowiem ze strony Państwa w postaci zwolnienia od kosztów sądowych może zostać przyznana dopiero wtedy, gdy strona rzeczywiście nie ma środków wystarczających na ich opłacenie, a nie wówczas, gdy wprawdzie je posiada, ale zamierza przeznaczyć je na inne cele”.

W jaki sposób domagać się zwolnienia od kosztów?

Każdy, kto chce zostać zwolniony od kosztów sądowych musi złożyć taki wniosek. Należy do niego dołączyć oświadczenie, zgodne z ustalonym wzorem, obejmujące szczegółowe dane o:

stanie rodzinnym,

majątku,
dochodach i źródłach utrzymania,

osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów. Wniosek taki może być złożony nie tylko na piśmie, ale również ustanie do protokołu, w sądzie w którym ma być wytoczona sprawa lub w którym się toczy. Osoba fizyczna, która nie ma miejsca zamieszkania w siedzibie tego sądu, może złożyć wniosek o przyznanie zwolnienia od kosztów sądowych w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce swego zamieszkania. Sąd przesyła niezwłocznie ten wniosek właściwemu sądowi.

Należy również wskazać skutki, jakie nastąpią jeżeli osoba nie dochowa wymagań co do wniosku o zwolnienie od szkotów sądowych. Jeżeli wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych zawiera braki przewodniczący lub referendarz sądowy powinien wezwać taką osobę do uzupełnienia braków w terminie tygodniowym. W przypadku, gdy upłynie termin tygodniowy i osoba taka nie poprawni złożonego wniosku – zostanie wydane zarządzenie o jego zwrocie.

Co w sytuacji gdy sąd ma wątpliwości co stanu naszego majątku ?

Sąd może zarządzić stosowne dochodzenie, jeżeli na podstawie okoliczności sprawy lub oświadczeń strony przeciwnej powziął wątpliwości co do rzeczywistego stanu majątkowego strony domagającej się zwolnienia od kosztów sądowych lub z niego korzystającej.

Kiedy sąd na pewno odmowi zwolnienia od kosztów ?

Sąd odmawia zwolnienia od kosztów sądowych stronie w razie oczywistej bezzasadności dochodzonego roszczenia lub obrony praw.

Ważnym elementem, wartym zapamiętania jest fakt, iż zwolnienie od kosztów sądowych nie powoduje zniwelowania odpowiedzialności za wynik sprawy, a więc nie zwalnia strony od obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi.

-----
Zapraszamy do przeczytania innych artykułów z sekcji prawo cywilne oraz kontaktu z naszymi prawnikami.
Kancelaria świadczy także porady prawne przez Internet, zapraszamy do wypełnienia bezpłatnego formularza wyceny usługi.