Odszkodowanie - obowiązek naprawienia szkody majątkowej na osobie

publikacja: 2014-12-22, sekcja: prawo cywilne

Przez pojęcie szkody majątkowej należy rozumieć uszczerbek, który powstał w dobrach majątkowych a więc taki, który można wyrazić w pieniądzu. Obejmuje on stratę oraz utracone korzyści. Strata jest to pomniejszenie majątku osoby poszkodowanej np. zepsucie telefonu przez osobę odpowiedzialną za to zdarzenie. Utracone korzyści natomiast, to aktywa które weszłyby w skład majątku pokrzywdzonego gdyby do zdarzenia powodującego powstanie szkody nie doszło.

Należy jeszcze wyjaśnić czym jest szkoda na osobie. W nauce prawa wyróżnia się dwa pojęcia szkody: szkoda na mieniu i szkoda na osobie. Szkoda na mieniu ma zawsze charakter majątkowy i odnosi się do uszczerbku w dobrach majątkowych np. zniszczenie samochodu. Szkoda na osobie może mieć charakter majątkowy jak i niemajątkowy, powstaje najczęściej w przypadku uszkodzenia ciała bądź rozstroju zdrowia np. upadek na śliskim chodniku i w wyniku tego złamanie ręki.

W art. 444 KC została uregulowana kwestia naprawienia szkody majątkowej na osobie , która brzmi następująco: „§ 1. W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

§ 2. Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

§ 3. Jeżeli w chwili wydania wyroku szkody nie da się dokładnie ustalić, poszkodowanemu może być przyznana renta tymczasowa.”

Wskazać należy, iż warunkiem skutecznego domagania się odszkodowania na podstawie art. 444 KC jest fakt, aby szkoda ta powstała w wyniku zdarzenia nazywanego czynem niedozwolonym. Czyny niedozwolone zostały umieszczone w Kodeksie Cywilny, księgi trzeciej (zobowiązania) Tytuł VI. Przykładem czynu niedozwolonego, będzie np. nieośnieżenie chodnika przez osobę na której ciążył ten obowiązek – w wyniku, nieodśnieżenia nawietrzni chodnika osoba poruszająca się po nim upadała ( będzie to czyn niedozwolony). Kontynuując nasz przykład upadku na chodniku możemy wskazać, że osoba w wyniku upadku złamała nogę, a więc doszło u niej do USZKODZENIA CIAŁA, dodatkowo w wyniku zdarzenia nie mogła się poruszać samodzielnie i popadła w depresję, czyli doszło u niej do ROZSTROJU ZDROWIA. W związku z tym wypadkiem takiej osobie przysługiwać będzie roszczenie o naprawienie szkody, a odpowiedzialny za szkodę musi zapłacić wszelkie wynikłe koszty będące rezultatem wyżej opisanego zdarzenia. Pod pojęciem wszelkich kosztów należy rozumieć m.in. wydatki na: leki, opiekę lekarską, koszty leczenia, rehabilitację, konieczność zakupu specjalistycznego sprzętu, dojazdy do lekarzy. Poszkodowany może żądać aby odpowiedzialny za szkodę wyłożył potrzebą sumę z góry sumę potrzebą na poniesienie w/w kosztów.

Dodatkowo poszkodowanemu przysługuje uprawnienie do żądania zasądzenia renty, gdy utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość. Roszczenie to ma charakter odszkodowawczy i jego przesłanką jest m.in. utrata zdolności do pracy zarobkowej. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 30 czerwca 1993 r., III APr 36/93 „ Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie bądź częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły się widoki powodzenia na przyszłość może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty (art. 444 § 2 KC). Szkoda wyraża się różnicą między potencjalnymi dochodami, jakie poszkodowany przypuszczalnie osiągnąłby w okresie objętym rentą, gdyby nie doznał uszkodzenia ciała, a wszelkimi dochodami, jakie może faktycznie w tym okresie osiągnąć bez zagrożenia stanu zdrowia.”

-----
Zapraszamy do przeczytania innych artykułów z sekcji prawo cywilne oraz kontaktu z naszymi prawnikami.
Kancelaria świadczy także porady prawne przez Internet, zapraszamy do wypełnienia bezpłatnego formularza wyceny usługi.