Upadłość konsumencka - gruntowne zmiany
publikacja: 2014-11-14, sekcja: prawo gospodarczeGłównym celem istnienia instytucji upadłości konsumenckiej jest możliwość umorzenia zobowiązań osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej wobec wierzyciela, dzięki czemu dłużnik może prowadzić normalną egzystencję i nie jest zmuszony przez trudną sytuację finansową do podejmowania decyzji niezgodnych z prawem czy ukrywania składników swojego majątku. Powyższa instytucja daje możliwość jednocześnie zaspokojenia wierzycieli w sposób najbardziej możliwy oraz uwzględnienia podstawowe potrzeb upadłego.
Przepisy obowiązujące do 30.12.2014 r. dotyczące upadłości konsumenckiej są w zasadzie nie stosowane, z uwagi na praktycznie niemożliwe do spełnienia przesłanki upadłości konsumenckiej oraz formalizm procesowy. Do tego czasu ogłoszono zaledwie kilka takich upadłości z ponad 2 tys. wniosków jakie wpłynęły. Od dnia 31.12.2014 r. wchodzi w życie nowelizacja przepisów dotyczących postępowania upadłościowego wobec osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej. Wprowadza ona wiele istotnych zmiana, które powodują, iż w zasadzie martwa instytucja będzie bardziej realna i możliwa do zastosowania.
Zgodnie z nowelizacją do ogłoszenia upadłości konsumenckiej wystarczy aby dłużnik posiadał tylko jednego wierzyciela.
Kolejną nowością wprowadzoną przez powyższą nowelizację, jest zmiana przesłanek dotyczących ogłoszenia upadłości. Do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych niewypłacalność konsumenta musiała nastąpić wskutek wyjątkowych i niezależnych od dłużnika okoliczności, a niespełnienie tego wymogu powodowało oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości. W nowym wzorcu oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej będzie możliwe jedynie, gdy dłużnik doprowadził do niewypłacalność w skutek umyślnego działa lub rażącego niedbalstwa. Tak brzmiący przepis da możliwość skorzystanie z niniejszej instytucji znacznie szerszemu kręgowi osób niewypłacalnych.
Dalej idąc, upadły konsument nie będzie już musiał pokrywać ze swojego majątku podstawowych kosztów postępowania, gdy jego majątek będzie niewystarczalny na pokrycie powyższych kosztów. Do dnia wejścia w życie niniejszej nowelizacji to właśnie te koszty w przypadku osób, które nie miały wystarczalnego majątku na pokrycie kosztów postępowania, stanowiły największą przeszkodę w dostępie do niniejszej instytucji. Zaakcentowania warte jest również to, iż w przypadku gdy konsument nie będzie posiadał gotówki na pokrycie kosztów postępowania, tymczasowo wyłoży je Skarb Państwa, a syndyk zwróci je po wpływie do masy upadłościowej wystarczającej kwoty na ich pokrycie. Powyżej wskazane zmiany dają możliwość wszczęcia postepowania nawet tym konsumentom których na to po porostu nie stać.
Warto nadmienić, że w przypadku, gdy w skład majątku upadłego wchodzić będzie dom jednorodzinny albo lokal mieszkalny, w którym on zamieszkuje, a konieczne jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych wyżej wymienionego oraz jego rodziny, z sumy uzyskanej ze sprzedaży tej nieruchomości wydziela się kwotę, która odpowiada przeciętnemu czynszowi najmu ( w tej lub sąsiedniej miejscowości) za okres od 12 miesięcy do 24 miesięcy. Przepis obowiązujący przed nowelizacją, w swojej treści ujmował jedynie kwotę odpowiadającą okresowi najmu za 12 miesięcy.
Wskazać również należy, iż w nowelizacji zawarta została regulacja dotycząca wynagrodzenia syndyka w niniejszym postępowaniu. Syndyk otrzyma wynagrodzenie w granicach wskazanych przez ustawę, a zwiększenie wynagrodzenia będzie możliwe jedynie w przypadku skomplikowanego postępowania oraz liczby wierzycieli.
Nowelizacja skraca termin obowiązku spłat zobowiązań konsumenta. Sąd w postanowieniu określając plan spłat wierzycieli wskazuje w jakim zakresie i czasie – nie dłuższym niż 3 lata (do dnia wejścia w życie nowelizacji termin ten wynosi 5 lat), upadły jest obowiązany spłacać zobowiązania uznane na liści wierzytelności, niewykonane w toku postępowania na podstawie planu podziału oraz jaka część zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenie upadłości zostanie umorzona po wykonaniu planu spłaty wierzycieli.
Istotną zmianą zawartą w nowelizacji jest przyznanie upadłemu uprawnienia do złożenia wniosku o zawarcie układu z wierzycielami. W takie sytuacji zastosowanie będą mieć przepisy o układzie w postępowaniu upadłościowym prowadzonym wobec przedsiębiorców. Zwarcie takiego układu między wierzycielem a upadłym konsumentem da możliwość pohamowania likwidacji majątku i zatrzymania np. domu w którym mieszkania upadły.
Dodatkowo, w ramach nowelizacji zmniejszona została kwota pobierana od wniosku o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej, bowiem dodany art. 76a do ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wskazuje, iż od niniejszego wniosku popiera się opłatę podstawową, co oznacza, iż wynosi ona 30 zł, a nie jak przed nowelizacją 200 zł.
-----
Zapraszamy do przeczytania innych artykułów z sekcji prawo gospodarcze oraz kontaktu z naszymi prawnikami.
Kancelaria świadczy także porady prawne przez Internet, zapraszamy do wypełnienia bezpłatnego formularza wyceny usługi.